Αντλίες συνεχούς έγχυσης ινσουλίνης σε ασθενής με σακχαρώδη διαβήτη.
Από τις αρχές του 20ου αιώνα που χορηγήθηκε πρώτη φορά η ινσουλίνη μέχρι και σήμερα πολλά έχουν αλλάξει στον τρόπο αντιμετώπισης του σακχαρώδη διαβήτη. Με την πάροδο του χρόνου και με την εξέλιξη της τεχνολογίας φτάσαμε στην παρασκευή ινσουλινών με τροποποιημένη χημική δομή (ανάλογα ινσουλίνης) με τα οποία επιτυγχάνεται καλύτερος μεταβολικός έλεγχος. Πολλά άλλαξαν επίσης όσον αφορά τα συστήματα χορήγησης ινσουλίνης. Από τις κλασικές σύριγγες φτάσαμε στις ¨πένες¨ ή ¨στυλό ¨ ενώ αρκετά διαδεδομένες σε αρκετές χώρες είναι και οι ¨αντλίες συνεχούς έγχυσης ινσουλίνης¨. Η εξέλιξη των παραπάνω συστημάτων στοχεύει αφενός στην έγκαιρη πρόληψη των επιπλοκών, που αποτελεί έναν από τους κύριους στόχους της θεραπείας αφετέρου δε στη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Η αντλία συνεχούς έγχυσης ινσουλίνης τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια άλλαξε τη φιλοσοφία αντιμετώπισης του Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 αλλά και τύπου 2. Είναι μία μικρή εξωτερική συσκευή, τροφοδοτούμενη από μπαταρίες, η οποία μπορεί να παρέχει στον οργανισμό υποδόρια ινσουλίνη, δια μέσου ενός λεπτού καθετήρα.
Αποτελείται από:
• έναν εύκαμπτο αισθητήρα από μαλακό υλικό που τοποθετείται στον υποδόριο ιστό
• ένα ανθεκτικό σωληνάριο που συνδέει την αντλία με τον καθετήρα και την
• αντλία που εσωκλείει, ένα δοχείο με ινσουλίνη και έναν μικρό υπολογιστή που μπορεί να κάνει μια σειρά ενεργειών, υπολογισμούς, καταγραφή κ.α
Σε αντίθεση με την εντατικοποιημένη ινσουλινοθεραπεία, η θεραπεία με αντλία ινσουλίνης χρησιμοποιεί μόνο ταχείας δράσης ινσουλίνη ή ανάλογο ινσουλίνης ταχείας δράσης. Τροφοδοτεί τον οργανισμό με ινσουλίνη κάθε τρία λεπτά με διαφορετικό ρυθμό, ανάλογα με το βασικό ρυθμό που έχει ρυθμιστεί ανά ώρα. Αυτό σημαίνει 480 συνεχείς και ακριβείς δόσεις την ημέρα. Με αυτό τον τρόπο μιμείται την έκκριση ινσουλίνης από το φυσιολογικό πάγκρεας. Αυτό λοιπόν το μοναδικό πλεονέκτημα του προγραμματισμού διαφορετικού ρυθμού χορήγησης, τις καθιστά πολύτιμες σε πολλούς ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη.
Η αντλία μπορεί επίσης να συνδεθεί με μια συσκευή συνεχούς καταγραφής η οποία μετράει και καταγράφει συνεχώς, καθ' όλο το 24/ωρο, τη συγκέντρωση του σακχάρου. Έτσι, ανά πάσα στιγμή μας πληροφορεί για το σάκχαρο που έχουμε και ειδοποιεί για την απότομη αύξηση ή απότομη μείωση των τιμών του. Σε καμία περίπτωση ωστόσο δεν απαλλάσσει τον ασθενή από τη διαδικασία μετρήσεων του σακχάρου. Επίσης η χρήση της απαιτεί την καλή γνώση και υπολογισμό των υδατανθράκων της τροφής.
Ποια λοιπόν είναι τα πλεονεκτήματα από τη χρήση της;
• Μείωση επιπέδων HbA1c.
• Μικρότερες διακυμάνσεις των ημερήσιων τιμών σακχάρου.
• Λιγότερα υπογλυκαιμικά επεισόδια. Έχει μια προγραμματισμένη λειτουργία έτσι ώστε να σβήνει όταν για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν έχει λάβει εντολές, όπως για παράδειγμα σε παρατεταμένες υπογλυκαιμίες.
• Παρέχει την δυνατότητα χορήγησης μικρότερων ποσοτήτων ινσουλίνης.
• Παρέχει ευελιξία στο χρόνο λήψης των γευμάτων και στην ποσότητα αυτών.
• Διευκολύνει την άσκηση.
• Κατά την κύηση συμβάλει στην καλή γλυκαιμική ρύθμιση.
• Αντιμετώπιση του φαινομένου της αυγής ( κατά το οποίο ο ασθενής παρουσιάζει υψηλές τιμές σακχάρου τις πρωινές ώρες).
• Η χορήγηση της ινσουλίνης κατά τη διάρκεια των γευμάτων μπορεί να γίνει και σε δύο δόσεις (διφασική χορήγηση).
• Περιλαμβάνει σύστημα συναγερμού για αναγνώριση τυχών λαθών στην λειτουργία της αντλίας.
• Βελτίωση του μεταβολικού ελέγχου.
• Βελτίωση της ποιότητας ζωής του διαβητικού ατόμου.
Ποια είναι τα μειονεκτήματα από τη χρήση της;
• Πιθανή εμφάνιση διαβητικής κετοξέωσης αρκετά γρήγορα ( μέσα σε 4 ώρες) σε περίπτωση που δημιουργηθεί κάποιο πρόβλημα στο σετ έγχυσης και δεν παρέχεται ινσουλίνη στον οργανισμό.
• Αύξηση σωματικού βάρους στην περίπτωση που γίνεται κατάχρηση της ελευθερίας που παρέχει η αντλία όσον αφορά την ποσότητα των γευμάτων.
• Αίσθημα ξένου σώματος
• Ο ασθενής πρέπει να επενδύσει χρόνο για την εκμάθηση της
• Μικρή πιθανότητα φλεγμονής από τη μη σωστή χρήση του καθετήρα
Είναι όμως η χρήση της αντλίας κατάλληλη για όλους τους ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη; Ποιοι είναι κατάλληλοι για τη χρήση αυτής; Σύμφωνα λοιπόν με την American Association of Diabetes η χρήση της προτείνεται στις ακόλουθες περιπτώσεις:
• Αποτυχία επίτευξης των στόχων με άλλες θεραπευτικές επιλογές.
• Πολλά υπογλυκαιμικά επεισόδια (ειδικότερα κατά τη διάρκεια της νύχτας ).
• Ανεπίγνωστες υπογλυκαιμίες.
• Ασταθής διαβήτης.
• Ανάγκη για μεγαλύτερη ευελιξία και καλύτερο γλυκαιμικό έλεγχο.
Στην Ευρώπη είναι αρκετά διαδεδομένη η χρήσης της αντλίας ινσουλίνης (περίπου 40000 ασθενείς). Στη χώρα μας πάλι κυκλοφορούν αρκετά χρόνια και πλέον υπάρχει αρκετή εμπειρία.
Τι αναμένεται στο μέλλον;
Τα μηνύματα που έρχονται από τις εφαρμογές της σύγχρονης τεχνολογίας είναι πολύ αισιόδοξα. Η καθημερινή τελειοποίηση των αισθητήρων καθώς επίσης η δυνατότητα των αντλιών ινσουλίνης να απενεργοποιούνται αυτόματα με την πρόβλεψη της υπογλυκαιμίας και να χρησιμοποιούν τις τιμές του αισθητήρα για τον αυτόματο υπολογισμό της δόσης ινσουλίνης θα φέρει το όραμα του ¨τεχνητού παγκρέατος΄ όλο και πιο κοντά.
Ενδιαφέροντα links:
http://www.diabetesnet.com/diabetes-technology/insulin-pumps/current-pumps/pump-comparison
http://www.joslin.org/care/insulin_pump_program.html
http://diabetes.webmd.com/video/insulin-pump
http://www.diabeteseducator.org/export/sites/aade/_resources/pdf/Insulin_Pump_White_Paper.pdf
Από τις αρχές του 20ου αιώνα που χορηγήθηκε πρώτη φορά η ινσουλίνη μέχρι και σήμερα πολλά έχουν αλλάξει στον τρόπο αντιμετώπισης του σακχαρώδη διαβήτη. Με την πάροδο του χρόνου και με την εξέλιξη της τεχνολογίας φτάσαμε στην παρασκευή ινσουλινών με τροποποιημένη χημική δομή (ανάλογα ινσουλίνης) με τα οποία επιτυγχάνεται καλύτερος μεταβολικός έλεγχος. Πολλά άλλαξαν επίσης όσον αφορά τα συστήματα χορήγησης ινσουλίνης. Από τις κλασικές σύριγγες φτάσαμε στις ¨πένες¨ ή ¨στυλό ¨ ενώ αρκετά διαδεδομένες σε αρκετές χώρες είναι και οι ¨αντλίες συνεχούς έγχυσης ινσουλίνης¨. Η εξέλιξη των παραπάνω συστημάτων στοχεύει αφενός στην έγκαιρη πρόληψη των επιπλοκών, που αποτελεί έναν από τους κύριους στόχους της θεραπείας αφετέρου δε στη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Η αντλία συνεχούς έγχυσης ινσουλίνης τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια άλλαξε τη φιλοσοφία αντιμετώπισης του Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 αλλά και τύπου 2. Είναι μία μικρή εξωτερική συσκευή, τροφοδοτούμενη από μπαταρίες, η οποία μπορεί να παρέχει στον οργανισμό υποδόρια ινσουλίνη, δια μέσου ενός λεπτού καθετήρα.
Αποτελείται από:
• έναν εύκαμπτο αισθητήρα από μαλακό υλικό που τοποθετείται στον υποδόριο ιστό
• ένα ανθεκτικό σωληνάριο που συνδέει την αντλία με τον καθετήρα και την
• αντλία που εσωκλείει, ένα δοχείο με ινσουλίνη και έναν μικρό υπολογιστή που μπορεί να κάνει μια σειρά ενεργειών, υπολογισμούς, καταγραφή κ.α
Σε αντίθεση με την εντατικοποιημένη ινσουλινοθεραπεία, η θεραπεία με αντλία ινσουλίνης χρησιμοποιεί μόνο ταχείας δράσης ινσουλίνη ή ανάλογο ινσουλίνης ταχείας δράσης. Τροφοδοτεί τον οργανισμό με ινσουλίνη κάθε τρία λεπτά με διαφορετικό ρυθμό, ανάλογα με το βασικό ρυθμό που έχει ρυθμιστεί ανά ώρα. Αυτό σημαίνει 480 συνεχείς και ακριβείς δόσεις την ημέρα. Με αυτό τον τρόπο μιμείται την έκκριση ινσουλίνης από το φυσιολογικό πάγκρεας. Αυτό λοιπόν το μοναδικό πλεονέκτημα του προγραμματισμού διαφορετικού ρυθμού χορήγησης, τις καθιστά πολύτιμες σε πολλούς ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη.
Η αντλία μπορεί επίσης να συνδεθεί με μια συσκευή συνεχούς καταγραφής η οποία μετράει και καταγράφει συνεχώς, καθ' όλο το 24/ωρο, τη συγκέντρωση του σακχάρου. Έτσι, ανά πάσα στιγμή μας πληροφορεί για το σάκχαρο που έχουμε και ειδοποιεί για την απότομη αύξηση ή απότομη μείωση των τιμών του. Σε καμία περίπτωση ωστόσο δεν απαλλάσσει τον ασθενή από τη διαδικασία μετρήσεων του σακχάρου. Επίσης η χρήση της απαιτεί την καλή γνώση και υπολογισμό των υδατανθράκων της τροφής.
Ποια λοιπόν είναι τα πλεονεκτήματα από τη χρήση της;
• Μείωση επιπέδων HbA1c.
• Μικρότερες διακυμάνσεις των ημερήσιων τιμών σακχάρου.
• Λιγότερα υπογλυκαιμικά επεισόδια. Έχει μια προγραμματισμένη λειτουργία έτσι ώστε να σβήνει όταν για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν έχει λάβει εντολές, όπως για παράδειγμα σε παρατεταμένες υπογλυκαιμίες.
• Παρέχει την δυνατότητα χορήγησης μικρότερων ποσοτήτων ινσουλίνης.
• Παρέχει ευελιξία στο χρόνο λήψης των γευμάτων και στην ποσότητα αυτών.
• Διευκολύνει την άσκηση.
• Κατά την κύηση συμβάλει στην καλή γλυκαιμική ρύθμιση.
• Αντιμετώπιση του φαινομένου της αυγής ( κατά το οποίο ο ασθενής παρουσιάζει υψηλές τιμές σακχάρου τις πρωινές ώρες).
• Η χορήγηση της ινσουλίνης κατά τη διάρκεια των γευμάτων μπορεί να γίνει και σε δύο δόσεις (διφασική χορήγηση).
• Περιλαμβάνει σύστημα συναγερμού για αναγνώριση τυχών λαθών στην λειτουργία της αντλίας.
• Βελτίωση του μεταβολικού ελέγχου.
• Βελτίωση της ποιότητας ζωής του διαβητικού ατόμου.
Ποια είναι τα μειονεκτήματα από τη χρήση της;
• Πιθανή εμφάνιση διαβητικής κετοξέωσης αρκετά γρήγορα ( μέσα σε 4 ώρες) σε περίπτωση που δημιουργηθεί κάποιο πρόβλημα στο σετ έγχυσης και δεν παρέχεται ινσουλίνη στον οργανισμό.
• Αύξηση σωματικού βάρους στην περίπτωση που γίνεται κατάχρηση της ελευθερίας που παρέχει η αντλία όσον αφορά την ποσότητα των γευμάτων.
• Αίσθημα ξένου σώματος
• Ο ασθενής πρέπει να επενδύσει χρόνο για την εκμάθηση της
• Μικρή πιθανότητα φλεγμονής από τη μη σωστή χρήση του καθετήρα
Είναι όμως η χρήση της αντλίας κατάλληλη για όλους τους ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη; Ποιοι είναι κατάλληλοι για τη χρήση αυτής; Σύμφωνα λοιπόν με την American Association of Diabetes η χρήση της προτείνεται στις ακόλουθες περιπτώσεις:
• Αποτυχία επίτευξης των στόχων με άλλες θεραπευτικές επιλογές.
• Πολλά υπογλυκαιμικά επεισόδια (ειδικότερα κατά τη διάρκεια της νύχτας ).
• Ανεπίγνωστες υπογλυκαιμίες.
• Ασταθής διαβήτης.
• Ανάγκη για μεγαλύτερη ευελιξία και καλύτερο γλυκαιμικό έλεγχο.
Στην Ευρώπη είναι αρκετά διαδεδομένη η χρήσης της αντλίας ινσουλίνης (περίπου 40000 ασθενείς). Στη χώρα μας πάλι κυκλοφορούν αρκετά χρόνια και πλέον υπάρχει αρκετή εμπειρία.
Τι αναμένεται στο μέλλον;
Τα μηνύματα που έρχονται από τις εφαρμογές της σύγχρονης τεχνολογίας είναι πολύ αισιόδοξα. Η καθημερινή τελειοποίηση των αισθητήρων καθώς επίσης η δυνατότητα των αντλιών ινσουλίνης να απενεργοποιούνται αυτόματα με την πρόβλεψη της υπογλυκαιμίας και να χρησιμοποιούν τις τιμές του αισθητήρα για τον αυτόματο υπολογισμό της δόσης ινσουλίνης θα φέρει το όραμα του ¨τεχνητού παγκρέατος΄ όλο και πιο κοντά.
Ενδιαφέροντα links:
http://www.diabetesnet.com/diabetes-technology/insulin-pumps/current-pumps/pump-comparison
http://www.joslin.org/care/insulin_pump_program.html
http://diabetes.webmd.com/video/insulin-pump
http://www.diabeteseducator.org/export/sites/aade/_resources/pdf/Insulin_Pump_White_Paper.pdf